Psychoedukacja jest kluczowym elementem wielu terapeutycznych podejść. Jak wskazuje American Psychological Association (APA), psychoedukacja to proces, który pomaga klientom zrozumieć i poradzić sobie z problemami zdrowia psychicznego poprzez naukę. Zawiera ona informacje na temat różnych aspektów zdrowia psychicznego, takich jak natura i przyczyny zaburzeń, metody leczenia i strategie radzenia sobie [1].

Psychoedukacja jest często wykorzystywana w terapii, leczeniu uzależnień, pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzinami. Ale czy zawsze działa? Jak dowodzą badania, nie zawsze. Ale dlaczego?

Gotowość do nauki.

Jednym z kluczowych czynników, które wpływają na skuteczność psychoedukacji, jest gotowość klienta do nauki. Jak zauważa Prochaska w swoim modelu zmiany [2], osoba musi być gotowa do zmiany, aby mogła nastać. Jeśli klient nie jest gotów do przyjęcia nowych informacji lub do podjęcia działań w celu zmiany swojego zachowania, nawet najbardziej skuteczna psychoedukacja może okazać się nieskuteczna.

Przekładanie wiedzy na działanie.

Wiedza sama w sobie to jedno, ale zastosowanie jej w praktyce to zupełnie inna sprawa. Klient może zrozumieć teorię za swoimi problemami, ale może mieć trudności z zastosowaniem tej wiedzy w codziennym życiu. To wymaga motywacji, wsparcia i czasu – a te rzeczy nie zawsze są dostępne.

Kontekst.

Kontekst, w jakim odbywa się psychoedukacja, również ma znaczenie. Jeżeli klient jest w stresującej sytuacji życiowej, może nie być w stanie skupić się na informacjach, które mu przekazujemy. Jak zauważa Maslow w swojej hierarchii potrzeb [3], ludzie muszą najpierw zaspokoić swoje podstawowe potrzeby, takie jak bezpieczeństwo i stabilność, zanim będą mogli skoncentrować się na bardziej zaawansowanych celach, takich jak samorozwój.

Co dalej.

Czy powinniśmy zrezygnować z psychoedukacji? Oczywiście, że nie! Psychoedukacja jest niezwykle ważnym narzędziem, które może przynieść wiele korzyści. Ale musimy pamiętać, że nie jest to magiczny środek na wszystko. Potrzebujemy empatii, cierpliwości i umiejętności dostosowania naszych metod do indywidualnych potrzeb naszych klientów.

Pamiętajmy, że naszym celem jest nie tylko dostarczanie informacji , ale także tworzenie bezpiecznego i wspierającego środowiska, które umożliwi naszym klientom korzystanie z tych informacji.

Dostosowywanie metody do klienta

Każdy klient jest inny i to, co działa dla jednej osoby, niekoniecznie musi działać dla innej. W przypadku psychoedukacji warto zadać sobie pytanie: czy ta informacja jest dla tego klienta istotna i czy jest w stanie ją zrozumieć i wykorzystać? Może to wymagać dostosowania języka, metody prezentacji informacji, a nawet tempa, w jakim prowadzona jest psychoedukacja.

Wsparcie i motywacja

Psychoedukacja to nie tylko przekazywanie wiedzy, ale także motywowanie klienta do jej wykorzystania. Może to wymagać dodatkowego wsparcia, takiego jak terapia, coaching, a nawet wsparcie społeczności np. w formie grup wsparcia.

Podsumowanie

Psychoedukacja jest niezwykle ważnym narzędziem w pracy z klientami, ale nie zawsze jest skuteczna. Aby poprawić jej skuteczność, ważne jest, abyśmy byli świadomi możliwych przeszkód i aktywnie pracowali nad ich przezwyciężeniem. Pamiętajmy, że naszym celem jest nie tylko przekazanie wiedzy, ale także umożliwienie naszym klientom korzystania z tej wiedzy w najbardziej efektywny sposób.

Źródła:

American Psychological Association. (2023). Psychoeducation. In APA Dictionary of Psychology. Retrieved from https://www.apa.org/topics/psychoeducation
Prochaska, J. O., & DiClemente, C. C. (1983). Stages and processes of self-change of smoking: Toward an integrative model of change. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 51(3), 390–395.
Maslow, A. H. (1943). A Theory of Human Motivation. Psychological Review, 50(4), 370–396.

E-book „Otwarte rozmowy o samobójstwie w pracy socjalnej „

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat prowadzenia rozmów o samobójstwie, gorąco polecam mojego nowego ebooka „Otwarte rozmowy o samobójstwie w pracy socjalnej”.

Ebook ten został stworzony z myślą o pracownikach socjalnych, ale będzie również przydatny dla każdego, kto chce zrozumieć, jak skutecznie pomagać osobom borykającym się z myślami samobójczymi. W książce znajdziesz:

🔹Praktyczne wskazówki dotyczące rozpoznawania czerwonych flag samobójstwa
🔹Techniki rozpoczynania i prowadzenia rozmów na temat samobójstwa
🔹Sposoby wsparcia osób z myślami samobójczymi
🔹Przykłady studiów przypadków i analiza sytuacji

Ebook „Otwarte rozmowy o samobójstwie w pracy socjalnej” będzie dostępny już od 1 Czerwca 2023.

Zapisz się już teraz do Newslettera Zawodowego Pomagacza, żeby nie przegapić premiery i super zniżki na zakup e-booka!

Pamiętaj, że każda osoba potrzebuje wsparcia, a nasza wiedza i empatia mogą uratować życie. Dziękuję, że jesteś ze mną w tej ważnej misji.

Jeśli spodobał Ci się ten wpis polub go. Jeśli interesują Cię podobne tematy zostaw mi komentarz.

Pozdrawiam,

Zuzanna